Generator (28) - Hyundai Genset Mystery 2

ဒီတစ်စီးကလည်း တော်တော်လေး ဒုက္ခပေး ခဲ့တဲ့ အတွေ့အကြုံလေးပါ။ အခြေအနေက ပြီးခဲ့တဲ့ တစ်ခုနဲ့ နည်းနည်း ဆင်ပါတယ်။ တစ်ကယ်တော့ တခြား ပြဿနာတွေတစ်ပုံတစ်ခေါင်းနဲ့ တစ်စစီ ရှင်းထုတ်ခဲ့ရပါတယ်။ အခေါက်ခေါက်အခါခါ သွားတက် ရှင်းပေးခဲ့ရပါတယ်။ PMS Control (Synpo-D) ကြွသွားတယ်၊ Supply transformer လောင်တယ်၊ Relay card (CMA-135) လောင်တယ်။ အဲဒီ ပြဿနာတွေ ရှင်းအပြီး DG3 ကို စမ်းမောင်းကြည့်ပါတယ်။

Volt က 570V နီးပါး ဖြစ်နေပြီး ညှိလို့ မရတော့ပါဘူး။ AVR နဲ့လည်း ညှိမရ၊ trimmer နဲ့လည်း ညှိမရ ဖြစ်နေပါတယ်။ Static Excitation ရဲ့ ဘယ်အပိုင်းက တင်ပေးနေတယ် မသိပါဘူး။ အမှန်ကတော့ ဒီလို Operating Voltage 450V လောက် ရှိတဲ့ Genset တွေမှာ AVR မပါဘဲ 470 - 520 V လောက် အတွင်း ရှိသင့်ပါတယ်။ ဒါမှ AVR က ထိန်းညှိနိုင်ပါတယ်။ ဒီ Range ကျော်သွားရင် AVR က မညှိနိုင်တာမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ အခု 570 V လောက် ဆိုတော့ အရမ်းမြင့်နေပါတယ်။ AVR spare ရှိတာနဲ့ လဲစမ်းကြည့်တော့လည်း မထူးပါဘူး။

သေချာအောင် တိုင်းစရာရှိတဲ့ component တွေ လိုက်တိုင်းပါတယ်။ SCR, static diode bridge, Resistor (R48) နဲ့ Capacitor တွေပါ။ အဲဒီမှာ SCR က open ဖြစ်နေတာ တွေ့ရပါတယ်။

ရုံးကို အကြောင်းကြားပြီးမှာလိုက်တော့ သူ့ original part မဟုတ်ဘဲ EMRI ကထုတ်တဲ့ AVR ရယ်၊ SCR ရယ် Diode Bridge နဲ့ (R48) resistor ရယ် တစ်တွဲထဲ ပါတဲ့ တစ်စုံလာပို့ပေးပါတယ်။ အဲဒါနဲ့ တစ်စုံလ​ုံး ဖြုတ်လဲ လိုက်ပါတယ်။ 

ပြန်စမ်းကြည့်တော့ Voltage လုံးဝ မထွက်တော့ပါဘူး။ တစ်ခုခုတော့ လွဲနေပြီ။ အဲဒါနဲ့ မသေချာလို့ SCR တစ်ခုထဲ ဖြုတ်​လဲပြီး တစ်စုံလုံး အဟောင်း ပြန်တပ်လိုက်ပါတယ်။ (နောက်မှသိရတာက EMRI ရဲ့ connector socket pin နေရာတွေက original socket နဲ့ မတူလို့ adaptor cable socket လေးနဲ့ ကြားခံ ဆက်ရတယ် ပြောပါတယ်) အခု မစမ်းခင် Voltage အရမ်းများနေလို့ AVR မထိအောင် AVR ကို ကြိုးဖြုတ်ထားပြီး ပြန်စမ်းပါတယ်။ AVR မပါဘဲ 590Vလောက် ထွက်နေပါတယ်။ ချက်ချင်းပြန်ရပ်ပြီး ကျန်တဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေ စစ်ကြည့်ပါတယ်။ 

ဒီတစ်ခါ ပြဿနာက Voltage နည်းတာမဟုတ်ဘဲ များနေတာဆိုတော့ Exciter နဲ့ generator ဘက်ကို သံသယ မဖြစ်မိပါဘူး။ ဒီ static excitation circuit ထဲကပဲ ဖြစ်မယ်လို့ ယူဆလိုက်ပါတယ်။ 

အခု Reactor (L1) ရယ်၊ Rectifier transformer (T6) ရယ်ကို တိုင်းကြည့်ပြီး တခြား DG တွေနဲ့ ယှဉ်ကြည့်ပါတယ်။ Tapping တွေစစ်ကြည့်ပါတယ်။ သိပ်မကွာပါဘူး။ ဘာလို့ Voltage များနေတာလဲ။ တိုတိုပြောရရင် ရှာလို့ဖွေလို့ မရတော့ Reactor (L1) ရဲ့ air gap လျှော့ပြီး Voltage 480V လောက် ချလိုက်ပါတယ်။ ပြီးမှ AVR တပ်ကြည့်တော့ 470V လောက် ရောက်လာပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ Voltage က AVR မှာရော trimmer မှာပါ ညှိလို့ မရသေးပါဘူး။ Voltage ကို 450 လောက်ထိ ချပြီး စမ်းတော့လည်း AVR ကနေ အတင်အချ ညှိလို့ မရသေးပါဘူး။

ခေါင်းလည်း နည်းနည်း ပူသွားပြီ။ ကုန်းပတ်ပေါ်တက်။ လေအေးအေးလေး ရှူပြီး စိတ်အေးအေးနဲ့ ပြန်စဉ်းစားတယ်။ ဘာကျန်သွားလဲလို့။ အဲဒီတော့မှ ပြန်ပေါ်လာတယ်။ SCR မကောင်းလို့ လဲတပ်ပြီးတဲ့နောက် ကျန်တဲ့ Original parts တွေ ပြန်တပ်လိုက်တာဆိုတော့ AVR ကလည်း အဟောင်းပြန်တပ်ထားတာပဲ။ SCR တင် ပျက်တာ မဟုတ်ဘဲ၊ AVR လည်းထိသွားနိုင်တာပေါ့။ ဒါနဲ့ AVR အသစ် ပြန်လဲပြီး စမ်းကြည့်တော့မှ Voltage ညှိလို့ ရသွားပါတော့တယ်။ AVR မတပ်ခင် 480V လောက် ရအောင် ညှိထားပြီး AVR နဲ့ 450V ပြန်ညှိလိုက်ပါတယ်။ Trimmer နဲ့လည်း အတင်အချ ရသွားပြီဆိုတော့ ကြိုက်သလို စမ်းလို့ ရပြီပေါ့။

ဒါပေမဲ့ ဇာတ်လမ်းက ထင်သလောက် မရိုးစင်းလှဘူး။ Parallel ချိတ်ပြီး စမ်းမယ်။ ပြီးရင် Load ကို တစ်လုံးထဲ မောင်းစမ်းမယ်။ ဒါတွေက plan တွေ။ စတာနဲ့ ပြဿနာက ပေါ်လာပြီ။ လက်ရှိ DG1 မောင်းထားတယ်။ DG3 ကို No load voltage 455V ရအောင် trimmer နဲ့ ညှိလိုက်ပါတယ်။ synchro လုပ်ပြီး Parallel ချိတ်လိုက်တယ်။ စက္ကန့်ပိုင်းအတွင်းမှာ DG3 က ampere တွေ ထိုးတက်သွားတယ်။

DG1 တစ်လုံးထဲ မောင်းတုန်းက 360A လောက်ပဲ ရှိတယ်။ Parallel ချိတ်ပြီး ခဏအတွင်း DG3 က 500A ကျော်သွားတယ်။ အဓိပ္ပာယ်က Circulating Current လို့ ခေါ်တဲ့ DG1 ဆီကို ပြန်ပတ်စီးပြီး Reverse Power ဝင်သွားတဲ့ သဘောပါ။ အဲဒီအချိန်မှာ KW အများစုက DG1 မှာပဲ ရှိပါသေးတယ်။ ဒါနဲ့ DG3 ရဲ့ ACB ကို အမြန် Open လုပ်ချလိုက်ရပါတယ်။ Synpo-D Display မှာ တွေ့လိုက်မိတာက DG3 ရဲ့ Power factor (p.f) က အနှုတ်ပြနေပြီး DG1 ရဲ့ p.f က 0.9 ကျော်ပါတယ်။

ဒါဟာ DG3 ရဲ့ Voltage က DG1 နဲ့ ယှဉ်ရင် များနေတဲ့သဘော။ ဒီတော့ DG3 No load voltage ကို 450V လောက် ထားလိုက်တယ်။ လက်ရှိ DG1 ရဲ့ 160 KW လောက် Load နဲ့ Voltage က 450V လောက် ရှိတာ။ Load ဆွဲလိုက်ရင် DG3 Voltage ကျသွားဦးမှာ ပါ။ ဒီတစ်ခါ ပြန်စမ်းကြည့်တော့လည်း သိပ်မထူးပါဘူး။ DG3 မှာ Current အများကြီးတက်လာပြီး ACB ပြန် ဖြုတ်ချ လိုက်ရပါတယ်။

ဘာဖြစ်တာလဲ။ Load တက်လာတော့ Voltage မြင့်လာတာလား။ Load ပေါ်မှီတည်နေတာက Droop CT နဲ့ Droop compensation အပိုင်း။ Droop CT (T4) ရဲ့ terminal polarity ပြောင်းပြန် ဖြစ်နေလို့လား။ အဲလိုဆိုရင်လည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ Load တက်လာတာကို ပြောင်းပြန် feedback ပေးသလို ဖြစ်ပြီး AVR က Voltage set point တင်ပေးတာပါ။ ဒါနဲ့ T4 ကို အဝင်ကြိုး နှစ်စ ပြောင်းပြန် ပြောင်းထည့်လိုက်ပါတယ်။ ပြန်စမ်းကြည့်တော့လည်း မထူးပါဘူး။

နောက်တစ်ခါ DG3 No load voltage ကို Bus Voltage ထက် နိမ့်အောင် 445 လောက် ထားလိုက်ပါတယ်။ ဒီတစ်ခါတော့ parallel ချိတ်မိပြီး Load (KW) စယူတဲ့အထိ အဆင်ပြေနေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ 50KW လောက် ယူပြီးတာနဲ့ Current ထိုးတက်သွားတာမို့ ဖြတ်ချလိုက်ရပြန်ပါတယ်။

ဘာဖြစ်တာလဲ။ Droop CT (T4) မကောင်းတာလား၊ Reactor (L1) ကြောင့်လား။ ဘယ်ကောင်က Excitation ကို တင်ပေးနေတာလဲ။

နောက်တစ်ခါ သိချင်တာနဲ့ No load running အခြေအနေမှာ Field output F1 နဲ့ F2 ကို Voltage တိုင်းကြည့်ပါတယ်။ Clamp meter နဲ့ current တိုင်းကြည့်ပါတယ်။ ကောင်းနေတဲ့ DG နှစ်ခုနဲ့ ယှဉ်ကြည့်ပါတယ်။ ကောင်းနေတဲ့ DG နှစ်ခုမှာ No load အနေအထားနဲ့ Field excitation output 14 V, Current 1.2A လောက် ထွက်ပါတယ်။ DG 3 မှာတော့ 8.7 V နဲ့ 0.8A လောက်ပဲ ရှိပါတယ်။

ကွာတော့ ကွာနေတယ်။ drawing ကို ကြည့်ပြီး စဉ်းစားပါတယ်။ ဘာကြောင့် Excitation နည်းနည်းလေး ပေးရုံနဲ့ Voltage ပိုထွက်နေရတာလဲ။ ဘာမှားနေလဲ။ 

ဒီတစ်ခါ static excitation circuit ထဲ အာရုံ စိုက်နေရာကနေ Generator ဘက်ကို သံသယ ဖြစ်လာပါတယ်။ Milli-ohm meter မပါလာလို့ Winding resistance ကိုတော့ မစစ်နိုင်ဘူး။ Rotating Diode တွေကိုတော့ စစ်ကြည့်ချင်ပါတယ်။ AC current leak ဖြစ်ပြီး Output voltage ပိုထွက်နေတာလား။ ဒါနဲ့ Rotating diode တွေ ဖြုတ်တိုင်းကြည့်ပါတယ်။ Diode တွေက ကောင်းနေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ နှစ်လုံးက ကြိုးဆက်တဲ့ Bracket လည်ပင်း ကျိုးနေတယ်။ ဖြစ်ချင်တော့ diode တွေအားလုံးကို copper ring နှစ်ခုနဲ့ တွဲဆက်ထားတာဆိုတော့ ကျိုးနေတာကို မမြင်သာပါဘူး။ diode ဖြုတ်ဖို့ Screw လျှော့လိုက်မှ Bracket အကျိုးလေးတွေ ထွက်ကျလာတယ်။ တစ်ခုမှာ arcing အရာ ခပ်မဲမဲ ဖြစ်နေတာ တွေ့ရပါတယ်။

သိထားတဲ့ theory နဲ့ ပြောင်းပြန်ဖြစ်နေတယ်။ diode အားလုံး ၃ ခု ရှိတယ်။ နှစ်ခုက Bracket တစ်စစီ ကျိုးနေတော့ output excitation သုံးပုံ တစ်ပုံလောက် လျော့သွားရမှာ။ အခု ဘာလို့ များနေရတာလဲ။  ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် Diode spare လည်းရှိတာမို့ အသစ် လဲကြည့်ပါတယ်။ performance ညီသွားအောင် ၃ ခုစလုံး လဲလိုက်ပါတယ်။

ပြီးတော့ ပြန်စမ်းကြည့်တဲ့အခါ Output Voltage 300V အောက် ကျသွားပါတယ်။ ဒါသဘာဝ ကျပါတယ်။ စောစောက ကျွန်တော်တို့ Reactor gap ချပြီး လျှော့ထားခဲ့တာကိုး။

အချိန်မရှိတော့လို့ အဲဒီနေရာမှာ ရပ်ခဲ့ရပါတယ်။ Super က ဘာ spare တွေ လိုသလဲ မေးတော့၊ လိုလိုမယ်မယ် Reactor (L1) ၊ Rectifier Transformer (T6) ၊ Droop CT (T4) သုံးမျိုး ရှာထားပေးဖို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

နောက်တစ်ခေါက် လာတဲ့ အခါ၊ ကျွန်တော်တို့ တက်စရာ မလိုတော့ပါဘူး။ သင်္ဘောပေါ်က ဓာတ်ကြိုးက အဲဒီ ပစ္စည်းတွေ လဲပြီး စမ်းကြည့်တာ အဆင်ပြေသွားတယ် ပြောပါတယ်။

ကောက်ချက် ချရရင်၊ ကျိုးနေတဲ့ Diode နှစ်ခုက လုံးဝ လွတ်နေတာ မဟုတ်ဘဲ arcing လို ဖြစ်ပြီး Voltage ပိုထွက်နေတာလို့ ယူဆရပါတယ်။ Diode အသစ်လဲပြီးလို့ Voltage ကျနေရာက Reactor (L1) အသစ်လဲလိုက်တော့ original gap အနေအထားနဲ့ အဆင်ပြေသွားတာလို့ ထင်ပါတယ်။ တစ်ခါတလေ theory တွေ၊ hypothesis တွေနဲ့ စဉ်းစားလို့ မပေါ်နိုင်တဲ့ Scenario တွေလည်း ရှိတတ်တယ်ဆိုတာ ပြောပြတာပါ။ 

ဝင်းအောင် (ပခုက္ကူ)

၂၅-၁၁-၂၀၂၀