ဒီလို Generator မ်ဳိးမွာ ဒီလို ျပႆနာမ်ဳိးက မၾကာခဏ ေတြ႕ဖူးေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ခံ ဇာတ္လမ္းနဲ႔ ျဖစ္တဲ့ လကၡဏာေတြ ေရာေထြးေနတဲ့အခါ စဥ္းစားစရာေလးေတြ ျဖစ္ေနတာမို႔ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။
သေဘၤာက Tanker ပါ။ စက္ခ်ဳပ္က ဂ်ပန္၊ ဓာတ္ႀကိဳးက အိျႏၵိယကပါ။ သေဘၤာေပၚေရာက္ေတာ့ ေနာက္ခံ ဇာတ္လမ္းေလး ေျပာျပပါတယ္။ AE#1 က Voltage stable မျဖစ္ဘူး ဆိုပါတယ္။ Genset က Taiyo အမ်ဳိးအစား ျဖစ္ၿပီး Digital AVR သုံးထားပါတယ္။ ဒါနဲ႔ AVR connector ကိုျဖဳတ္ၿပီး စမ္းေမာင္းၾကည့္ေတာ့ 500V ေလာက္ တက္သြားတယ္တဲ့။ ေနာက္ တစ္ခါ AVR ျပန္ထည့္ၿပီး ေမာင္းေတာ့ voltage လုံးဝ မထြက္ေတာ့ဘူးတဲ့။ (သူတို႔ သုံးတာက 440V ပါ။)
ကၽြန္ေတာ္တို႔ စက္ခန္းထဲ ေရာက္ေတာ့ စမ္းေမာင္းျပပါတယ္။ Volt meter မွာ နည္းနည္းေလးပဲ ျပပါတယ္။ တိုင္းၾကည့္ေတာ့ 48V နဲ႔ 60Hz ထြက္ပါတယ္။ သူတို႔ေျပာျပခ်က္ အရ ပထမ volt မၿငိမ္ဘူး။ AVR ျဖဳတ္ၿပီး ေမာင္းေတာ့ Volt အျမင့္ႀကီးတက္သြားတယ္။ ေနာက္ေတာ့ volt လုံးဝ မထြက္ေတာ့ဘူးဆိုေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ေတြ စဥ္းစားၾကည့္ပါတယ္။ volt မၿငိမ္တာက AVR နဲ႔ ဆိုင္ႏိုင္ပါတယ္။ ႐ုံးကလည္း AVR အသစ္တစ္လုံး ထည့္ေပးလိုက္ေတာ့ လိုအပ္လာရင္ လဲလို႔ ရပါတယ္။ ေနာက္ AVR ျဖဳတ္ေမာင္းၾကည့္ေတာ့ 500V ထိတက္သြားတယ္ဆိုတဲ့အတြက္ excitation circuit က ေကာင္းေသးတဲ့ သေဘာ။ ေနာက္ လုံးဝ voltage မထြက္ေတာ့ဘူးဆိုေတာ့ ဘာအဓိပၸာယ္လဲ။ 500V နဲ႔ ေမာင္းတာ ၾကာသြားလို႔ တစ္ခုခု ထိသြားတာလား။ တိုင္းၾကည့္မွ သိရေတာ့ မွာပဲ။
ဒီေတာ့ MSB မွာ log out tag out အကာအကြယ္လုပ္ၿပီး စက္ရွိတဲ့ဆီ ဆင္းလာခဲ့ပါတယ္။ Alternator ေဘး အဖုံးကိုဖြင့္ၿပီး Rotation diode ေတြကို စတိုင္းဖို႔ လုပ္ပါတယ္။ Diode အဝင္ ႀကိဳးေတြ ျဖဳတ္ ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ေဆးမႈတ္ထားတာက ႀကိဴးေတြ screw ေတြေပၚအထိ အကုန္လုံးပဲ။ ေဆးေတြနဲ႔ဆိုေတာ့ တိုင္းရင္ မထိမွာစိုးလို႔ ေသခ်ာေအာင္ Multimeter probe ကို diode ရဲ႕ screw ေပါက္ထဲမွာ ေထာက္ၿပီး တိုင္းပါတယ္။ Open ျပေနပါတယ္။ ဒါနဲ႔ diode ၃ တြဲ စလုံး တိုင္းၾကည့္တာ အကုန္ open ျဖစ္ေနပါတယ္။ Diode ေတြ အကုန္ ပ်က္သြားတယ္ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ေလး ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ျဖစ္သြားတာေနမယ္။ ဒါေၾကာင့္ volt မထြက္ေတာ့တာ ျဖစ္မယ္။ အဲလို ေတြးမိတာနဲ႔ ဓာတ္ႀကိဳးကို ေျပာျပတယ္။ သူလည္း တိုင္းၾကည့္ၿပီးၿပီ open ျပေနတယ္တဲ့။ အပို diode ရွိလားဆိုေတာ့ မရွိဘူးတဲ့။ စက္ခ်ဳပ္နဲ႔ super ကို အေၾကာင္း ၾကားခိုင္းလိုက္တယ္။ တစ္ျခား coil ေတြ ေလာင္သြားေသးလား စစ္ပါတယ္။ Micro Ohm meter နဲ႔ alternator winding ေတြ တိုင္းၾကည့္ေတာ့ ေကာင္းေနတယ္။ ေတာ္ေသးတာေပါ့။
ၿပီးေတာ့ rotating diode တစ္ခု ျဖဳတ္ခ်လိုက္တယ္။ အျပင္မွာ ေသခ်ာတိုင္းၾကည့္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ သတိထားမိတာက diode ကို္ုယ္ထည္က ေႂကြသားနဲ႔ လုပ္ထားတယ္။ Screw တပ္ဖို႔ အရစ္ပါတဲ့ bush ေလးေတြ ျမႇုပ္ထားတယ္။ အေပၚမွာက diode နဲ႔ ဆက္ထားတဲ့ သတၱဳျပားေလး။ အဲဒီ အရစ္နဲ႔ သတၱဳျပားက screw ၾကပ္ထားရင္ေတာ့ ထိေနမွာေပါ့။ အခုလို ျဖဳတ္ထားေတာ့ နည္းနည္းဟေနတယ္။ Probe ကို အရစ္မွာ ေထာက္တိုင္းရင္ အေပၚက သတၱဳျပားနဲ႔ မထိဘူး။ ဒါနဲ႔ သတၱျပားမွာ ေထာက္ၿပီး တိုင္းေတာ့ diode ႏွစ္ျခမ္းလုံး ေကာင္းေနပါတယ္။ ဒါနဲ႔ က်န္တဲ့ diode ေတြကိုလည္း ေသခ်ာ ျပန္တိုင္းၾကည့္ေတာ့ အားလုံးေကာင္းပါတယ္။
ၿပီးေတာ့ rotating diode တစ္ခု ျဖဳတ္ခ်လိုက္တယ္။ အျပင္မွာ ေသခ်ာတိုင္းၾကည့္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ သတိထားမိတာက diode ကို္ုယ္ထည္က ေႂကြသားနဲ႔ လုပ္ထားတယ္။ Screw တပ္ဖို႔ အရစ္ပါတဲ့ bush ေလးေတြ ျမႇုပ္ထားတယ္။ အေပၚမွာက diode နဲ႔ ဆက္ထားတဲ့ သတၱဳျပားေလး။ အဲဒီ အရစ္နဲ႔ သတၱဳျပားက screw ၾကပ္ထားရင္ေတာ့ ထိေနမွာေပါ့။ အခုလို ျဖဳတ္ထားေတာ့ နည္းနည္းဟေနတယ္။ Probe ကို အရစ္မွာ ေထာက္တိုင္းရင္ အေပၚက သတၱဳျပားနဲ႔ မထိဘူး။ ဒါနဲ႔ သတၱျပားမွာ ေထာက္ၿပီး တိုင္းေတာ့ diode ႏွစ္ျခမ္းလုံး ေကာင္းေနပါတယ္။ ဒါနဲ႔ က်န္တဲ့ diode ေတြကိုလည္း ေသခ်ာ ျပန္တိုင္းၾကည့္ေတာ့ အားလုံးေကာင္းပါတယ္။
ဒါဆို alternator အပိုင္းက အျပစ္ရွာမေတြ႕ဘူးေပါ့။ ဒီေတာ့ excitation circuit ကို စစ္ၾကည့္ရပါေတာ့မယ္။ အေပၚဖုံးကို ဖြင့္ထုတ္ၿပီး တက္ၾကည့္ပါတယ္။ ပထမ သံသယရွိတာက diode bridge ပါ။ အဲဒါနဲ႔ AC အဝင္ႀကိဳး တစ္စ၊ DC အထြက္ႀကိဳးတစ္စ ျဖဳတ္ၿပီး တိုင္းၾကည့္ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ က်န္တဲ့ Capacitor ၊ Reactor နဲ႔ Transformer ေတြက ပ်က္ခဲပါတယ္။ ဒီ Taiyo မွာေတာ့ Hyundai မွာလို socket lug နဲ႔ သုံးၿပီး ဆက္ထားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ socket ကေန loose ျဖစ္တာမ်ဳိး မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ screw နဲ႔ ၾကပ္ထားတဲ့ terminal ေတြကေန ေခ်ာင္ေနတာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ႏိုင္တာမို႔ ႀကိဳးေတြကို ဆြဲၾကည့္ လႈပ္ၾကည့္ၿပီး ေခ်ာင္ေနတာရွိ မရွိ လိုက္စစ္ၾကည့္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေစာေစာက diode bridge ရဲ႕ ကၽြန္ေတာ္ျဖဳတ္မၾကည့္မိတဲ့ တစ္ဘက္က ႀကိဳးစေလး Cable lug ထဲက ျပဳတ္ထြက္လာပါတယ္။ ဪ ခုမွ အေျဖေပၚေတာ့တယ္။ ႀကိဳးႏွစ္စကို cable lug တစ္ခုထဲမွာ မရမက ထိုးထည့္ညႇစ္ထားေတာ့ ႀကိဳးမွ်င္တစ္ခ်ဳိ့ ျပတ္ကုန္ၿပီး ၾကာလာေတာ့ ျပဳတ္ထြက္တာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ မထိတစ္ထိမို႔ထင္တယ္ arcing ျဖစ္ထားတဲ့ လကၡဏာေတြ႕ရပါတယ္။ က်န္တဲ့ ႀကိဳး အဖ်ားပိုင္းမွာ မာႂကြပ္ဆတ္ေနလို႔ လက္ငါးလုံးေလာက္ ျဖတ္ထုတ္လိုက္ပါတယ္။ ၿပီးမွ cable lug အသစ္လဲထည့္ၿပီး ေသခ်ာ ၾကပ္ေပးလိုက္ပါတယ္။
အားလုံးျပန္တပ္ၿပီး စမ္းၾကေတာ့ ေကာင္းသြားပါၿပီ။ Voltage လည္း stable ျဖစ္ပါတယ္။ AVR လည္း လဲဖို႔ မလိုေတာ့ဘူးေပါ့။ စက္ခ်ဳပ္လည္းေပ်ာ္သြားတယ္။ ဓာတ္ႀကိဳးႀကီးကေတာ့ သူ႔အေပၚ အျပစ္မက်ေအာင္ ဒီျပႆနာကို ဘယ္ေလာက္ ခက္ခက္ခဲခဲ ရွာေဖြရတယ္ဆိုတာ သာသာထိုးထိုး report မွာ ေရးေပးဖို႔ ကပ္ေျပာေနေလရဲ႕။
[Unicode]
ဒီလို Generator မျိုးမှာ ဒီလို ပြဿနာမျိုးက မကြာခဏ တွေ့ဖူးနေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ နောက်ခံ ဇာတ်လမ်းနဲ့ ဖြစ်တဲ့ လက္ခဏာတွေ ရောထွေးနေတဲ့အခါ စဉ်းစားစရာလေးတွေ ဖြစ်နေတာမို့ ပြောပြချင်ပါတယ်။
သင်္ဘောက Tanker ပါ။ စက်ချုပ်က ဂျပန်၊ ဓာတ်ကြိုးက အိန္ဒြိယကပါ။ သင်္ဘောပေါ်ရောက်တော့ နောက်ခံ ဇာတ်လမ်းလေး ပြောပြပါတယ်။ AE#1 က Voltage stable မဖြစ်ဘူး ဆိုပါတယ်။ Genset က Taiyo အမျိုးအစား ဖြစ်ပြီး Digital AVR သုံးထားပါတယ်။ ဒါနဲ့ AVR connector ကိုဖြုတ်ပြီး စမ်းမောင်းကြည့်တော့ 500V လောက် တက်သွားတယ်တဲ့။ နောက် တစ်ခါ AVR ပြန်ထည့်ပြီး မောင်းတော့ voltage လုံးဝ မထွက်တော့ဘူးတဲ့။ (သူတို့ သုံးတာက 440V ပါ။)
ကျွန်တော်တို့ စက်ခန်းထဲ ရောက်တော့ စမ်းမောင်းပြပါတယ်။ Volt meter မှာ နည်းနည်းလေးပဲ ပြပါတယ်။ တိုင်းကြည့်တော့ 48V နဲ့ 60Hz ထွက်ပါတယ်။ သူတို့ပြောပြချက် အရ ပထမ volt မငြိမ်ဘူး။ AVR ဖြုတ်ပြီး မောင်းတော့ Volt အမြင့်ကြီးတက်သွားတယ်။ နောက်တော့ volt လုံးဝ မထွက်တော့ဘူးဆိုတော့ ဖြစ်နိုင်ချေတွေ စဉ်းစားကြည့်ပါတယ်။ volt မငြိမ်တာက AVR နဲ့ ဆိုင်နိုင်ပါတယ်။ ရုံးကလည်း AVR အသစ်တစ်လုံး ထည့်ပေးလိုက်တော့ လိုအပ်လာရင် လဲလို့ ရပါတယ်။ နောက် AVR ဖြုတ်မောင်းကြည့်တော့ 500V ထိတက်သွားတယ်ဆိုတဲ့အတွက် excitation circuit က ကောင်းသေးတဲ့ သဘော။ နောက် လုံးဝ voltage မထွက်တော့ဘူးဆိုတော့ ဘာအဓိပ္ပာယ်လဲ။ 500V နဲ့ မောင်းတာ ကြာသွားလို့ တစ်ခုခု ထိသွားတာလား။ တိုင်းကြည့်မှ သိရတော့ မှာပဲ။
ဒီတော့ MSB မှာ log out tag out အကာအကွယ်လုပ်ပြီး စက်ရှိတဲ့ဆီ ဆင်းလာခဲ့ပါတယ်။ Alternator ဘေး အဖုံးကိုဖွင့်ပြီး Rotation diode တွေကို စတိုင်းဖို့ လုပ်ပါတယ်။ Diode အဝင် ကြိုးတွေ ဖြုတ် ကြည့်လိုက်တော့ ဆေးမှုတ်ထားတာက ကြိူးတွေ screw တွေပေါ်အထိ အကုန်လုံးပဲ။ ဆေးတွေနဲ့ဆိုတော့ တိုင်းရင် မထိမှာစိုးလို့ သေချာအောင် Multimeter probe ကို diode ရဲ့ screw ပေါက်ထဲမှာ ထောက်ပြီး တိုင်းပါတယ်။ Open ပြနေပါတယ်။ ဒါနဲ့ diode ၃ တွဲ စလုံး တိုင်းကြည့်တာ အကုန် open ဖြစ်နေပါတယ်။ Diode တွေ အကုန် ပျက်သွားတယ်ဆိုတာ တော်တော်လေး ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ဖြစ်သွားတာနေမယ်။ ဒါကြောင့် volt မထွက်တော့တာ ဖြစ်မယ်။ အဲလို တွေးမိတာနဲ့ ဓာတ်ကြိုးကို ပြောပြတယ်။ သူလည်း တိုင်းကြည့်ပြီးပြီ open ပြနေတယ်တဲ့။ အပို diode ရှိလားဆိုတော့ မရှိဘူးတဲ့။ စက်ချုပ်နဲ့ super ကို အကြောင်း ကြားခိုင်းလိုက်တယ်။ တစ်ခြား coil တွေ လောင်သွားသေးလား စစ်ပါတယ်။ Micro Ohm meter နဲ့ alternator winding တွေ တိုင်းကြည့်တော့ ကောင်းနေတယ်။ တော်သေးတာပေါ့။ ပြီးတော့ rotating diode တစ်ခု ဖြုတ်ချလိုက်တယ်။ အပြင်မှာ သေချာတိုင်းကြည့်ပါတယ်။ အဲဒီမှာ သတိထားမိတာက diode ကိုုယ်ထည်က ကြွေသားနဲ့ လုပ်ထားတယ်။ Screw တပ်ဖို့ အရစ်ပါတဲ့ bush လေးတွေ မြှုပ်ထားတယ်။ အပေါ်မှာက diode နဲ့ ဆက်ထားတဲ့ သတ္တုပြားလေး။ အဲဒီ အရစ်နဲ့ သတ္တုပြားက screw ကြပ်ထားရင်တော့ ထိနေမှာပေါ့။ အခုလို ဖြုတ်ထားတော့ နည်းနည်းဟနေတယ်။ Probe ကို အရစ်မှာ ထောက်တိုင်းရင် အပေါ်က သတ္တုပြားနဲ့ မထိဘူး။ ဒါနဲ့ သတ္တပြားမှာ ထောက်ပြီး တိုင်းတော့ diode နှစ်ခြမ်းလုံး ကောင်းနေပါတယ်။ ဒါနဲ့ ကျန်တဲ့ diode တွေကိုလည်း သေချာ ပြန်တိုင်းကြည့်တော့ အားလုံးကောင်းပါတယ်။
ဒါဆို alternator အပိုင်းက အပြစ်ရှာမတွေ့ဘူးပေါ့။ ဒီတော့ excitation circuit ကို စစ်ကြည့်ရပါတော့မယ်။ အပေါ်ဖုံးကို ဖွင့်ထုတ်ပြီး တက်ကြည့်ပါတယ်။ ပထမ သံသယရှိတာက diode bridge ပါ။ အဲဒါနဲ့ AC အဝင်ကြိုး တစ်စ၊ DC အထွက်ကြိုးတစ်စ ဖြုတ်ပြီး တိုင်းကြည့်တော့ ကောင်းပါတယ်။ ကျန်တဲ့ Capacitor ၊ Reactor နဲ့ Transformer တွေက ပျက်ခဲပါတယ်။ ဒီ Taiyo မှာတော့ Hyundai မှာလို socket lug နဲ့ သုံးပြီး ဆက်ထားတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီတော့ socket ကနေ loose ဖြစ်တာမျိုး မရှိတော့ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် screw နဲ့ ကြပ်ထားတဲ့ terminal တွေကနေ ချောင်နေတာမျိုးလည်း ဖြစ်နိုင်တာမို့ ကြိုးတွေကို ဆွဲကြည့် လှုပ်ကြည့်ပြီး ချောင်နေတာရှိ မရှိ လိုက်စစ်ကြည့်ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ စောစောက diode bridge ရဲ့ ကျွန်တော်ဖြုတ်မကြည့်မိတဲ့ တစ်ဘက်က ကြိုးစလေး Cable lug ထဲက ပြုတ်ထွက်လာပါတယ်။ ဪ ခုမှ အဖြေပေါ်တော့တယ်။ ကြိုးနှစ်စကို cable lug တစ်ခုထဲမှာ မရမက ထိုးထည့်ညှစ်ထားတော့ ကြိုးမျှင်တစ်ချို့ ပြတ်ကုန်ပြီး ကြာလာတော့ ပြုတ်ထွက်တာ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ မထိတစ်ထိမို့ထင်တယ် arcing ဖြစ်ထားတဲ့ လက္ခဏာတွေ့ရပါတယ်။ ကျန်တဲ့ ကြိုး အဖျားပိုင်းမှာ မာကြွပ်ဆတ်နေလို့ လက်ငါးလုံးလောက် ဖြတ်ထုတ်လိုက်ပါတယ်။ ပြီးမှ cable lug အသစ်လဲထည့်ပြီး သေချာ ကြပ်ပေးလိုက်ပါတယ်။
အားလုံးပြန်တပ်ပြီး စမ်းကြတော့ ကောင်းသွားပါပြီ။ Voltage လည်း stable ဖြစ်ပါတယ်။ AVR လည်း လဲဖို့ မလိုတော့ဘူးပေါ့။ စက်ချုပ်လည်းပျော်သွားတယ်။ ဓာတ်ကြိုးကြီးကတော့ သူ့အပေါ် အပြစ်မကျအောင် ဒီပြဿနာကို ဘယ်လောက် ခက်ခက်ခဲခဲ ရှာဖွေရတယ်ဆိုတာ သာသာထိုးထိုး report မှာ ရေးပေးဖို့ ကပ်ပြောနေလေရဲ့။